Betalingsproblemen met een buitenlandse klant? Het Europees bankbeslag biedt wellicht uitkomst!
Het Nederlands bankbeslag
Logistieke dienstverleners en vervoerders binnen Nederland die zaken doen met buitenlandse opdrachtgevers krijgen er op enig moment allemaal wel eens mee te maken: de openstaande facturen worden niet voldaan. Daarnaast laat de weigerachtige debiteur ondanks het verzenden van diverse aanmaningen ineens niets meer van zich horen. Een ronduit vervelende situatie, zeker in tijden van crisis. De keuze is dan meestal om de openstaande vordering af te schrijven of een buitenlandse advocaten- of incassokantoor in te schakelen teneinde de schuld ter plaatse te incasseren. Doorgaans maakt het namelijk meer indruk indien de schuldenaar wordt aangesproken door een advocaat uit zijn eigen land en in zijn eigen taal. Zo krijgt ons kantoor eveneens geregeld verzoeken van buitenlandse cliënten een incassoprocedure op te starten tegen Nederlandse schuldenaren. Wanneer de schuldenaar dan alsnog verzuimt tot betaling over te gaan, dan kan die vervolgens in Nederland worden gedagvaard. In sommige gevallen is het verstandig om daarvoor eerst conservatoir bankbeslag te leggen op de bankrekening(en) van de schuldenaar. Daarmee worden de banktegoeden bevroren totdat de rechtbank heeft beslist op de vordering. Wanneer het beslag zoals beoogd doel treft, dan komt de zaak daarnaast dikwijls weer in een beweging. In Nederland is dit een vrij gebruikelijke wijze van het incasseren van een geldvordering tegen een onderneming die hier is gevestigd. Het Nederlands procesrecht biedt schuldeisers namelijk de mogelijkheid om via een redelijk laagdrempelige route verlof te krijgen voor het leggen van bankbeslag. Hiervoor dient een advocaat een verzoekschrift in bij de rechtbank dat vervolgens (slechts) summierlijk wordt getoetst. Vergeleken met andere lidstaten wordt het verlof in Nederland relatief gemakkelijk verleend. Dit verlof kan evenwel alleen worden verleend om beslag te leggen op tegoeden die staan op een Nederlandse bankrekening. Voor buitenlandse debiteuren bestaat er echter ook een goede optie vanuit Nederland beslag te leggen op een buitenlandse rekening.
Het Europees bankbeslag
Sinds alweer 2017 bestaat er de mogelijkheid om via een eveneens eenvoudige procedure, verlof te krijgen van de Nederlandse rechter voor het leggen van bankbeslag op een bankrekeningnummer in een andere lidstaat. Toch wordt deze wijze van conservatoir bankbeslag nog altijd niet bijster veel gebruikt. Hoog tijd dus om die weer onder de aandacht te brengen, niet in de laatste plaats omdat transportondernemingen daarvan geregeld kunnen gebruikmaken. Het Europees bankbeslag is geregeld in Verordening 655/2014 over het Europees bevel tot conservatoir beslag op bankrekeningen. Het verzochte verlof wordt ook wel een EAPO (European Account Preservation Order) genoemd. Voor het aanvragen van verlof bij de Nederlandse rechter is uiteraard wel vereist dat de Nederlandse rechtbank bevoegd is om van het internationale geschil kennis te nemen. In internationale transportkwesties is dit evenwel vaak het geval, aangezien de Nederlandse rechter op grond van het CMR-verdrag immers rechtsmacht heeft indien er bij uitgevoerde transporten in Nederland is geladen of gelost. Daarnaast kan de Nederlandse rechter zijn aangewezen als bevoegde rechter in de vervoersovereenkomst of algemene voorwaarden. Kortom zouden Nederlandse transportondernemingen in de voorgenoemde gevallen tegen buitenlandse wanbetalers een EAPO kunnen aanvragen bij de Nederlandse rechtbank. Hoe gaat dat precies in zijn werk?
Een EAPO wordt aangevraagd bij de rechtbank door middel van het invullen van een standaardformulier. Alhoewel het niet vereist dat een advocaat dit formulier indient, zijn de meeste verzoeken wel door een advocaat gedaan. Het voornaamste verschil met de Nederlandse beslagprocedure is dat een schuldeiser voldoende bewijsmateriaal moet verstrekken om de rechter ervan te overtuigen dat er dringende behoefte bestaat om een EAPO uit te vaardigen. In het kort dient de schuldeiser ten eerste aannemelijk te maken dat er gegronde vrees bestaat dat verhaal op een later moment niet meer mogelijk zal zijn. Het aannemelijk maken van deze zogeheten vrees voor verduistering is niet nodig in de Nederlandse procedure. Verder dient er aangetoond te worden dat de vordering in de uiteindelijke rechtszaak (de hoofdzaak) waarschijnlijk wordt toegewezen. Tot slot moet er bij een EAPO een bedrag aan zekerheid worden betaald die door de rechtbank wordt vastgesteld. Dit bedrag varieert meestal tussen 10-30 % van de hoofdsom en strekt ter voorkoming van misbruik van procesrecht. Deze laatste eis zou eraan bijdragen dat een EAPO procedure vooralsnog minder gebruikt wordt. Dit betreft echter enkel een voorschot, dat wordt terugbetaald als de vordering wordt toegewezen. Als aan alle vereisten is voldaan, wordt het verlof verleend en kan de buitenlandse bankrekening worden geblokkeerd ter hoogte van het bedrag van de vorderingen. Al binnen drie dagen wordt dan duidelijk of het beslag doel heeft getroffen. In de Nederlandse procedure moeten schuldeisers hierop uiterlijk 28 dagen wachten.
Bruikbaar instrument
Samengevat, zijn de eisen aan het verkrijgen van een EAPO strenger dan bij de Nederlandse beslagprocedure. Daarentegen biedt het in veel vastgelopen incassodossiers wel degelijk een handig instrument. Bovendien kan dat simpelweg in Nederland worden gebruikt. Tot slot is het zo dat na een succesvol bankbeslag de kans zich weer voordoet het geschil alsnog te regelen zonder tussenkomst van de rechter. Veelal willen bedrijven dat beslag namelijk weer zo snel mogelijk eraf krijgen. Daarvoor dient weer contact opgenomen worden met de beslaglegger, waarna er een regeling kan worden getroffen.
